Tweet

Email

Οριστικό τέλος στα πλάνα της κυπριακής κυβέρνησης να εκπονήσει νέο σχέδιο για παραχώρηση ιθαγένειας έναντι επενδύσεων φαίνεται να βάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ξεκινώντας διαδικασία για παραβάσεις της Κύπρου και της Μάλτας σε σχέση με τα υφιστάμενα τους σχέδια και προειδοποιώντας ότι τέτοια σχέδια παραβιάζουν τη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επτά περίπου χρόνια μετά την έναρξη του αναθεωρημένου επενδυτικού προγράμματος της Κύπρου, μέσω του οποίου παραχωρήθηκαν χιλιάδες διαβατήρια έναντι επενδύσεων δισεκατομμυρίων ευρώ, η Επιτροπή κινήθηκε για πρώτη φορά με προειδοποιητική επιστολή κατά της Κύπρου και της Μάλτας.

«Η Επιτροπή θεωρεί ότι η παραχώρηση της ιθαγένειας τους από τα δύο κράτη μέλη – και επομένως, ευρωπαϊκής ιθαγένειας – ως αντάλλαγμα για προκαθορισμένη αμοιβή ή επένδυση και χωρίς να υπάρχει αυθεντικός δεσμός με τα εν λόγω κράτη μέλη, δεν είναι συμβατή με την αρχή της ειλικρινούς συνεργασίας που περιλαμβάνεται στο άρθρο 4(3) της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  Αυτό υπονομεύει επίσης την ακεραιότητα του καθεστώτος ευρωπαϊκής ιθαγένειας που προνοείται στο άρθρο 20 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Οι επισημάνσεις της Κομισιόν γίνονται με μεγάλη χρονική υστέρηση καθώς το πρόγραμμα υπήρχε από το 2007 και αναθεωρήθηκε μειώνοντας το απαραίτητο ποσό της επένδυσης το 2013.  Δηλαδή, το ζήτημα που θέτει υπήρχε εδώ και 13 χρόνια.

Οι επενδύσεις μέσω των «χρυσών διαβατηρίων» συνέβαλαν στην ανάπτυξη και επιτυχή έξοδο της Κύπρου από το μνημόνιο το 2016.

Η παρέμβαση της Κομισιόν έρχεται λίγες μόλις μέρες μετά την κυκλοφορία του γνωστού βίντεο με τον τέως πρόεδρο της βουλής και ένα βουλευτή να προσφέρονται να βοηθήσουν ένα εικονικό επενδυτή που καταδικάστηκε στην Κίνα, να αποκτήσει κυπριακό διαβατήριο, φαίνεται να βάζουν τέλος στα πλάνα της κυβέρνησης να ξεκινήσει νέο πρόγραμμα επενδύσεων έναντι ιθαγένειας, όταν καταλαγιάσει ο θόρυβος.

Τη Δευτέρα η κυβέρνηση είχε δηλώσει στη StockWatch ότι προτίθεται να αναθέσει σε ξένο οίκο τη μελέτη για δημιουργία νέου επενδυτικού προγράμματος απόκτησης ιθαγένειας μέσω επενδύσεων.  Αρκετές χώρες της ΕΕ έχουν προγράμματα για απόκτηση βίζας – αλλά όχι διαβατηρίου – μέσω επενδύσεων.

Η Κύπρος είχε προειδοποιηθεί από την ΕΕ στις αρχές του 2019 για το πρόγραμμα της αλλά το συνέχισε.

Οι σκηνές που καταγράφονται στο βίντεο του Al Jazeera είναι μετά τις προειδοποιήσεις της Κομισιόν και τις αλλαγές που έκανε τον Μάιο του 2019 η Κύπρος για να καταστεί το επενδυτικό πρόγραμμα πιο αυστηρό.

Το πρόγραμμα λήγει στο τέλος Οκτωβρίου και εκκρεμεί η εξέταση εκατοντάδων αιτήσεων, που θα διατηρήσουν «ζωντανή» την κατασκευαστική βιομηχανία τους επόμενους μήνες ή χρόνια.

Αρκετές όμως από τις εταιρείες που δραστηριοποιήθηκαν στον κλάδο πωλώντας πολυτελή διαμερίσματα έναντι διαβατηρίων αναμένεται να κλείσουν, όπως ανέφεραν στη StockWatch παράγοντες της αγοράς.

Ο καθηγητής χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Σταύρος Ζένιος σχολιάζοντας στη StockWatch τη χθεσινή ανακοίνωση την Κομισιόν, αναφέρει ότι «πολύ φοβάμαι ότι δεν πείθουμε πλέον κανένα, στερούμαστε σοβαρότητας. Εδώ και χρόνια μας προειδοποιούν, βγήκε το σκάνδαλο με τον Λόου πρινς μήνες, αλλά εμείς συνεχίσαμε και ακολούθησαν τα χειρότερα με τον Πρόεδρο της Βουλής και τον βουλευτή. Και αντί να κινηθούμε άμεσα για να τερματίσουμε το πρόγραμμα, πρώτα υποσχεθήκαμε να το διορθώσουμε και τώρα λέμε να το τερματίσουμε αλλά συζητούμε παράταση ή αντικατάσταση».

«Ο ΠτΔ έχει τεράστια ευθύνη να ενεργήσει άμεσα και αποφασιστικά για να αποκατασταθεί η αξιοπιστία μας, σε μια περίοδο που η αξιοπιστία και η σοβαρότητα είναι τα μόνα μας όπλα», τονίζει.

Σύμφωνα με τον κ. Ζένιο, από μια άποψη, η επίσημη διαδικασία είναι μια γραφειοκρατική διαδικασία που ακολουθεί η Κομισιόν όταν θεωρεί ότι παραβιάζεται το Ευρωπαϊκό δίκαιο.

«Μπορεί να καταλήξει στο Δικαστήριο και να επιβληθούν κυρώσεις, αλλά μπορεί και όχι. Συνήθως οι διαφορές λύνονται με ανταλλαγές διευκρινήσεων εντός 2 μηνών. Χαρακτηριστικά, έχουν αρχίσει 50 διαδικασίες φέτος, ενώ μόνο 12 έχουν παραπεμφθεί στο Δικαστήριο. Αυτό ωστόσο που βρίσκω ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι από τις 50 διαδικασίες οι 7 αφορούν την Κύπρο. Έχουμε σε ισχύ 42 περιπτώσεις εναντίον μας, σε διάφορα στάδια. Η Μάλτα, η Φινλανδία, η Εσθονία έχουν τις μισές μας», σημειώνει.

Ο κ. Ζένιος επισημαίνει ότι δεν ανταποκρινόμαστε ικανοποιητικά στις Ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις.

«Αυτό έχει τεράστιες συνέπειες στο πως μας αντιμετωπίζουν οι εταίροι μας. Αλλά αρεσκόμαστε να αποδίδουμε τις αποτυχίες μας σε μικροπολιτικές και συμφέροντα, όπως τις βιώσαμε πρόσφατα με το θέμα του βέτο», επισημαίνει.

Δεν κατάργησε τυχαία το πρόγραμμα η κυβέρνηση

O πολιτικός επιστήμονας και ακαδημαϊκός διευθυντής του EIMF, Άδωνης Πηγασίου, σημειώνει ότι δεν είναι τυχαίο το ότι η κυβέρνηση επέλεξε να τερματίσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα πριν την αποστολή της απάντησης της στην Επιτροπή αφού στην απάντηση που θα σταλεί αυτό που αναμένεται από την Κύπρο είναι να ενημερώσει σχετικά με τα μέτρα που έλαβε.

«Προφανώς η κυβέρνηση έκρινε ότι οι όποιες τροπολογίες έγιναν ή θα μπορούσαν να γίνουν στο επενδυτικό πρόγραμμα δεν θα ήταν αρκετές για να πείσουν την Επιτροπή για την καταλληλόλητά του γι’ αυτό και τερματισμός του (αν και με καθυστέρηση) ήταν μονόδρομος», επισημαίνει.

«Αν η Κύπρος εξακολουθήσει να μην συμμορφώνεται (π.χ. παρατείνοντας την εφαρμογή του ή αποφασίζοντας για ένα καινούργιο παρόμοιο πρόγραμμα) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει την υπόθεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και αναλόγως να ζητήσει και την επιβολή κυρώσεων», επισημαίνει.

Tο υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε στις 13 Οκτωβρίου την κατάργηση του επενδυτικού προγράμματος, κατόπιν σχετικής πρότασης που κατέθεσαν οι υπουργοί οικονομικών και εσωτερικών με αφορμή το σάλο που έχει προκληθεί από νέο ρεπορτάζ του Al Jazeera.

Η απόφαση βασίστηκε στις διαχρονικές αδυναμίες, αλλά και στην καταχρηστική εκμετάλλευση που έτυχαν οι πρόνοιες του κυπριακού επενδυτικού προγράμματος.

Η απόφαση του υπουργικού θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Νοεμβρίου 2020.

Σύμφωνα με τον υφυπουργό παρά τω Προέδρω Βασίλη Πάλμα, η κυβέρνηση θα επιδιώξει τη συμβολή ξένου οίκου για την εκπόνηση νέου επενδυτικού προγράμματος, το οποίο θα αφορά και επενδύσεις μέσω της παραχώρησης κυπριακού διαβατηρίου αλλά και επενδύσεις στις οποίες θα παρέχονται εναλλακτικά προνόμια στους αγοραστές.

Η συνολική οικονομική συνεισφορά του επενδυτικού προγράμματος στο ΑΕΠ ανέρχεται στα €7,6 δισ. με €9,7 δισ., με τις επενδύσεις στα ακίνητα να ξεπερνούν το 50% του συνόλου των επενδύσεων των ξένων ενώ το κυβερνητικό εισόδημα υπολογίζεται στο €0,5 δισ. μέχρι το 2018.

Σύμφωνα με την έρευνα που διεξήγαγε ο ελεγκτικός οίκος EY εκ μέρους της ΟΕΒ, για κάθε ευρώ επένδυσης μέσω του προγράμματος η συνολική συνεισφορά στην οικονομία κυμαίνεται μεταξύ του 1,4 και 1,5 ευρώ.

Stockwatch